ความสำคัญของการ จัดฟัน ดัดฟัน (Orthodontics)
จัดฟัน ดัดฟัน ถือว่าเป็นทันตกรรมอีกรูปแบบหนึ่ง นั่นคือ ทันตกรรมจัดฟัน จะเรียกได้ว่าเป็นสาขาหนึ่งของงานทันตกรรม ซึ่งจะช่วยแก้ไขขากรรไกร ที่อยู่ในตำแหน่งที่ไม่ถูกต้อง และการแก้ไขรูปแบบของ ฟัน ที่ไม่สวยงาม ให้สวยงาม และเรียงตัวกันเป็นระเบียบ ซึ่งจะส่งผลต่อการใช้ประโยชน์จากการบดเคี้ยวอาหาร และการออกเสียงพูด ได้อย่างดียิ่งขึ้น โดยเฉพาะอย่างยิ่ง ในคนที่มีปัญหาเกี่ยวกับความผิดปกติของการจัดเรียงฟัน ขากรรไกรที่ผิดปกติ รูปร่างฟันที่ผิดปกติ ซึ่งจะส่งผลกระทบต่อการใช้ชีวิต การขบเคี้ยวอาหาร การทำความสะอาดที่ยากลำบาก มีความเสี่ยงต่อการสูญเสียฟันก่อนวัยอันควรเนื่องมาจากฟันผุและโรคเหงือก การพูด การออกเสียง ที่ไม่เต็มประสิทธิภาพ ซึ่งสาเหตุหนึ่ง ก็อาจจะมีจากการกดทับของกล้ามเนื้อที่ใช้ในการบดเคี้ยวอาหาร ทำให้มีอาการปวดขากรรไกร คอ บ่า ไหล่ หลัง ปวดศีรษะ บุคลิกภาพเสีย การจัดฟัน จึงเป็นอีกหนึ่งทางออก ให้อาการผิดปกติเหล่านั้น ได้กลับคืนมาสู่สภาวะที่ปกติ ของขากรรไกร และการจัดเรียงตัวของฟันที่สวยงาม ได้ใช้ประโยชน์จากฟัน และเป็นการเสริมบุคลิก และความมั่นใจ ในการใช้ชีวิตได้ดียิ่งขึ้นอีกด้วย
ทันตแพทย์ จะตรวจความผิดปกติของฟันและขากรรไกร ความผิดปกติต่างๆ ที่ควรจะได้รับการ จัดฟัน ดัดฟัน ได้แก่
- ฟันบน และฟันล่าง ยื่นออกมาผิดปกติ
- ฟันห่าง ช่องว่างระหว่างฟันห่างกันผิดปกติ
- ฟันสบเปิด คือมีช่องว่างระหว่างฟันบนกับฟันล่าง ผิดปกติ
- ฟันกัดเบี้ยว คือ จุดรวมของฟันบนกับฟันล่างไม่ตรงกัน ผิดปกติ
- ฟันซ้อน ที่งอกมาเกินกว่าฟันปกติ
- ฟันกัดคร่อม ไม่ตรงกัน นั่นคือเวลาขบฟัน ฟันบนกับฟันล่าง ไม่ตรงกัน ส่งผลต่อการขบเคี้ยว ฟันไขว้กันไปมา
แนวทางการรักษาด้วยการ จัดฟัน ดัดฟัน
การจัดฟัน ดัดฟัน เป็นการช่วยจัดระเบียบของกล้ามเนื้อ และขากรรไกร ให้อยู่ในตำแหน่งที่ถูกต้อง ซึ่งแนวทางการรักษา ก็จะมีแบบถอดออกได้ และแบบติดถาวร ขึ้นอยู่กับสภาพปัญหา และทันตแพทย์ ผู้ตรวจ จะเป็นผู้วางแผนในการรักษา ด้วยการ จัดฟัน ดัดฟัน ในปัจจุบันนี้ มีหลากหลายรูปแบบของการรักษา อาทิเช่น
- เหล็กดัดฟัน โดยการยึดติดฟัน ด้วย ยาง ลวด หรือเหล็ก เป็นตัวยึดต่ออุปกรณ์ เหล็กจะเชื่อมต่อติดกับด้านหน้าของฟัน เส้นลวด จะยึดติดกับยาง ดึงลวดให้ตึง ให้เคลื่อนฟันไปตำแหน่งที่ถูกต้อง ซึ่งต้องปรับเปลี่ยนเป็นระยะเวลาต่างๆ ตามที่ทันตแพทย์จะนัดเข้ามา
- จัดฟันแบบใส เป็นการจัดฟันที่ไม่มีลวด และ เหล็ก จะมองไม่เห็นเวลาสวมใส่ และถอดออกได้ เวลารับประทานอาหาร
- รีเทนเนอร์ เป็นการป้องกันการเคลื่อนที่ของฟัน ให้กลับไปอยู่ที่ตำแหน่งเดิม
ฟอกสีฟัน
การฟอกสีฟัน ถือได้ว่าเป็นอีกรูปแบบหนึ่ง ของงานทันตกรรม ที่ยอมรับว่า เป็นวิธีการที่ทำให้ได้ฟันขาว สวย ในระยะเวลาอันรวดเร็ว การฟอกสีฟันสามารถจะทำได้ด้วยตนเอง แต่ต้องอยู่ในการควบคุมและดูแลของทันตแพทย์ และผ่านการตรวจสุขภาพช่องปากก่อนทำการฟอกสีฟัน โดยทันตแพทย์ จะทำการพิมพ์ฟัน และจัดทำฟันยางสำหรับใส่น้ำยาฟอกสีฟัน ซึ่งโดยปกติจะแนะนำให้ทำขณะนอนหลับ ทำติดต่อกันทุกคืน ประมาณ 2 สัปดาห์ ซึ่งจะสังเกตได้ว่า ฟันแลดูขาวขึ้น แต่จะมีการเสียวฟันบ้าง ในระหว่างที่ทำการ ฟอกสีฟัน หลังจากเสร็จสิ้นการฟอกสีฟัน อาการเสียวฟัน จะค่อยๆลดลง จนหายเป็นปกติ หากเป็นการฟอกสีฟันโดยทันแพทย์ จะรวดเร็วขึ้น โดยทันตแพทย์จะใช้น้ำยาฟอกสีฟัน และมีการฉายแสงเพื่อเร่งปฏิกิริยา ซึ่งใช้เวลาไม่นาน ไม่เกิน 1 – 2 ชั่วโมง แล้วแต่สภาพของฟัน
รีเทนเนอร์ (Retainer) เป็น เครื่องมือที่ช่วยรักษาสภาพฟันเมื่อจัดฟันเสร็จเรียบร้อยแล้ว นั่นคือ หลังจากที่ทันตแพทย์ได้ทำการจัดฟันเสร็จแล้ว ก็จะทำการใส่เหล็กที่มีลักษณะคล้ายๆลวดเชื่อมไว้อยู่กับคนที่จัดฟันเสร็จแล้ว หรือเรียกว่า รีเท็นเนอร์ นั่นเอง ซึ่ง ไม่มีผลให้ฟันเสีย และ ไม่มีผลให้ฟันสวยได้ ซึ่ง
รีเทนเนอร์ มีหลายแบบ
- รีเทนเนอร์ แบบลวดธรรมดา ตัวลวดจะเป็นสแตนเลสธรรมดา ไม่มีสี
- รีเทนเนอร์แบบท่อลวดสี เป็นรีเทนเนอร์ที่มีการใส่ท่อยางเป็นสี ที่ตัวลวด
- รีเทนเนอร์แบบติดแบร็กเก็ต ติดอยู่ที่ลวดทำให้แลดูเหมือนจัดฟันแต่ไม่ได้จัด และมียางเป็นสี ๆ แลดูเหมือนการจัดฟัน มากขึ้น
- รีเทนเนอร์แบบแอสติก คือรีเทนเนอร์ที่ตัวลวดจะมีสี
- รีเทนเนอร์แบบเคลียร์ คือรีเทนเนอร์ที่ดูแล้วเหมือนไม่ได้ใส่ จะดูเป็นธรรมชาติ